Tuesday, October 9, 2018

రఘువంశమ్- 5.06


శ్లోకః
ఆధారబన్ధప్రముఖైః ప్రయత్నైః సంవర్ధితానాం సుతనిర్విశేషం ।
కచ్చిన్న వాయ్వాదిరుపప్లవో వః శ్రమచ్ఛిదామాశ్రమపాదపానాం 5.06

పదవిభాగః
ఆధార-బన్ధ-ప్రముఖైః ప్రయత్నైః సంవర్ధితానాం సుత-నిర్విశేషం । కచ్చిత్ న వాయు-ఆదిః ఉపప్లవః వః శ్రమ-ఛిదామ్ ఆశ్రమ-పాదపానాం

అన్వయః
ఆధారబన్ధప్రముఖైః ప్రయత్నైః సుతనిర్విశేషం (యథా తథా) సంవర్ధితానాం శ్రమచ్ఛిదాం వః ఆశ్రమపాదపానాం వాయ్వాదిః ఉపప్లవః న (భవతి) కచ్చిత్? 5.06

వాచ్యపరివర్తనమ్
ఆధారబన్ధప్రముఖైః ప్రయత్నైః సుతనిర్విశేషం సంవర్ధితానాం శ్రమచ్ఛిదాం వః ఆశ్రమపాదపానాం వాయ్వాదినా ఉపప్లవేన న (భూయతే) ।।

సరలార్థః
భవద్భిః ఆలవాలబన్ధనజలసేచనాదిభిః ఉపాయైః సుతసదృశప్రేమ్ణా సంవర్ధితాః యే అశ్రమవృక్షాః ఫలచ్ఛాయాదానేన శ్రాన్తానాం సకలసన్తాపమ్ అపహరన్తి, తాన్ దావానలవాత్యాదిః ఉపద్రవః న బాధతే కచ్చిత్

తాత్పర్యమ్
(రఘువు కౌత్సుడితో) “పాదులు చేయడం నుంచి మొదలుకొని అనేకవిధాలుగా పాటుపడుతూ తమ సంతానంతో సమానంగా మీరు పెంచుతూ ఉన్నవీ, (ఫలఛాయాదులను ఇచ్చి) శ్రమను పరిహరించేవీ అయిన మీ ఆశ్రమవృక్షాలకు గాలుల వలన ముప్పూ వాటిల్లడం లేదు కదా?”

No comments:

Post a Comment